Wyjaśnienia czy dowody?
Czy w przypadku, gdy cena badanej oferty jest niższa o 20% od wartości zamówienia, zamawiający będzie uprawniony do wezwania wykonawcy do udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny?
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu.
Zgodnie natomiast z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania, zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający jest obowiązany żądać wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, z wyjątkiem sytuacji, gdy rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia.
Zwroty „wydaje się” czy „budzi wątpliwości zamawiającego” są pojęciami nieostrymi i należy uznać, że celowo zostały te pojęcia wprowadzone przez ustawodawcę, by dać zamawiającym szersze możliwości działania, z których powinni korzystać w uzasadnionych sytuacjach, dla zapewnienia uczciwej konkurencji w postępowaniu oraz w celu wyboru wykonawcy, który za zaoferowaną cenę rzeczywiście może wykonać zamówienie w sposób zgodny z oczekiwaniami i wymogami zamawiającego.
W przepisie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp użyto zwrotu „zamawiający zwraca się” o udzielenie wyjaśnień i złożenie dowodów, a nie, że „zamawiający może zwrócić się”. Oznacza to, że w każdym przypadku, gdy zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, będą wydawać się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzić wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający będzie uprawniony do żądania udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu.
Zamawiający może powziąć wątpliwości na podstawie szeregu czynników, w tym doświadczenia nabytego przy udzielaniu tego rodzaju usług, znajomości cen obowiązujących na rynku, cen innych ofert złożonych w postępowaniu itp. Obowiązany jest wówczas wezwać do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu zawsze, gdy cena oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. W przypadku gdy np. cena badanej oferty jest niższa o 24% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający będzie uprawniony do wezwania wykonawcy do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny. Przy takiej różnicy zamawiający ma prawo uznać, że zaoferowana cena wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia.
Gdyby cena badanej oferty była niższa o 5% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, wówczas można by mówić, że zaoferowana cena nie może wydawać się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzić wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów.
POLECAMY
Wyjaśnienia czy dowody
Czy w przypadku, gdy cena badanej oferty jest niższa o 20% od wartości zamówienia, zamawiający będzie uprawniony do wezwania wykonawcy do udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny?
Jak wskazują przepisy art. 22a ust. 1–5 ustawy Pzp, w przepisach tych jest mowa o poleganiu na zasobach podmiotu trzeciego, w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Z kolei w artykule 91 ust. 2 Pzp wymieniono dostępny dla zamawiającego katalog kryteriów oceny ofert. Wśród nich, w art. 91 ust. 1 pkt 5 Pzp, wymieniono organizację, kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia.
Przepisy ustawy Pzp nie wykluczają możliwości powoływania się na zasoby podmiotu trzeciego w celu uzyskania punktów w kryterium oceny ofert. Nie wskazują także, aby osoby skierowane do realizacji zamówienia miały stanowić wyłącznie zasób własny wykonawcy.
Istotne znaczenie mają również uregulowania unijne. Zgodnie z art. 67 ust. 2 lit b dyrektywy 2014/24/UE kryteria udzielenia zamówienia mogą obejmować m.in.: organizację, kwalifikacje i doświadczenie personelu wyznaczonego do realizacji danego zamówienia, w przypadku gdy właściwości wyznaczonego personelu mogą mieć znaczący wpływ na poziom wykonania zamówienia.
Zgodnie z ustępem 4 tego artykułu: Kryteria udzielenia zamówienia nie mogą skutkować przyznaniem instytucji zamawiającej nieograniczonej swobody wyboru. Zapewniają one możliwość efektywnej konkurencji i dołączone są do nich specyfikacje, które umożliwiają skuteczną weryfikację informacji przedstawianych przez oferentów, tak aby ocenić, na ile oferty spełniają kryteria udzielenia zamówienia. W razie wątpliwości instytucje zamawiające skutecznie weryfikują prawidłowość informacji i dowodów przedstawionych przez oferentów.
Przepisy dyrektywy 2014/24/UE nie wykluczają zatem możliwości powoływania się na potencjał podmiotów trzecich w ramach tzw. kryteriów udzielenia zamówienia. Oznacza to, że ustawodawca dopuszcza sytuację, w której wykonawca może powołać się na potencjał podmiotów trzecich w ramach kryteriów udzielenia zamówienia, jeżeli zamawiający taką możliwość dopuści w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Podobnie wypowiedziała się Krajowa Izba Odwoławcza w wyrokach: z dnia 26 czerwca 2018 r., sygn. akt: KIO 1093/18 oraz w wyroku z dnia 23 lipca 2018 r.,sygn. akt: KIO 1282/18, KIO 1318/18, KIO 1321/18.
W zamówieniu wspólnym
Czy w przypadku prowadzenia postępowania wspólnie przez kilku zamawiających, ogłoszenie o zamówieniu, ogłoszenie o zmianie ogłoszenia oraz informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty mogą być zamieszczone tylko na stronie internetowej pełnomocnika upoważnionego zamawiającego?
Na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający mogą wspólnie przeprowadzić postępowanie i udzielić zamówienia, wyznaczając spośród siebie zamawiającego upoważnionego do przeprowadzenia postępowania i udzielenia zamówienia w ich imieniu i na ich rzecz.
Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 5 ustawy Pzp przepisy dotyczące zamawiającego stosuje się odpowiednio do zamawiających, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy Pzp. Stosownie natomiast do treści art. 40 ust. 1 ustawy Pzp, zamawiający wszczyna postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej. Z kolei art. 92 ust. 2 ustawy Pzp nakłada na zamawiającego obowiązek zamieszczenia informacji wskazanych w art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, na stronie internetowej (prowadzonego postępowania), a więc także informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty.
Powyższe przepisy wskazują, że w przypadku wspólnego przeprowadzania postępowania przez kilku zamawiających wszyscy odpowiadają w takim samym stopniu za wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 40 ust. 1 i art. 92 ust. 2 ustawy Pzp, tj. za zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej oraz udostępnienie informacji, o których mowa w art. 92 ust. 1 pkt 1 i 5–7 ustawy Pzp, na stronie internetowej. Obowiązku tego nie znosi fakt powierzenia przygotowania i przeprowadzenia postępowania przez pełnomocnika ustanowionego przez zamawiającego upoważnionego.
