Jeśli projekt, a właściwie dwa projekty: ustawa – Prawo zamówień publicznych i ustawa – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych, nie zostaną uchwalone w tej kadencji Sejmu, po wyborach muszą wrócić do Rady Ministrów i ponownie, jako projekt rządowy, powinny być złożone do Sejmu RP.
Obecne projekty: ustawy Pzp i ustawy – Przepisy wprowadzające, przygotowywane przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Transformacji oraz Urząd Zamówień Publicznych – po raz pierwszy zaprezentowane zostały 20 stycznia 2019 r. i przekazane do konsultacji. Ostatnie projekty, po konsultacjach i poprawkach (sporo zmienione w stosunku do pierwowzoru) udostępnione zostały 20 maja br.
W czerwcu br. czekają na przyjęcie przez Radę Ministrów oraz skierowanie do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Nastąpić to ma do końca II kwartału 2019 r. Pytanie: zdążą czy nie zdążą jest więc aktualne.
Wejście w życie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych planowane jest na dzień 1 stycznia 2021 r.
POLECAMY
Cel projektowanej nowelizacji
Nowa ustawa Pzp – jak podano w uzasadnieniu do projektu – ma na celu kompleksowe uregulowanie materii zamówień publicznych. Jest także odpowiedzią na wyzwanie postawione w „Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”, w której wskazano, że zamówienia publiczne są jednym z obszarów, których usprawnienie może przyczynić się do zapewnienia stałego wzrostu gospodarczego kraju.
Po ponad 14-letnim okresie obowiązywania ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U.
z 2018 r., poz. 1986 i 2215) – ustanawianej w zupełnie innych realiach gospodarczych i prawnych, a także po ponad 60-krotnej jej nowelizacji, zaistniała potrzeba przygotowania kompleksowego i spójnego Prawa zamówień publicznych.
Zakres regulacji
Projekt nowego Pzp wdraża do polskiego porządku prawnego wszystkie, obowiązujące państwa unijne, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady. W projekcie zaproponowano następujące regulacje o kluczowym znaczeniu, wychodzące naprzeciw oczekiwaniom zarówno podmiotów publicznych, jak i wykonawców:
1. Wprowadzenie podstawy prawnej do stworzenia polityki zakupowej państwa, która będzie narzędziem do realizacji polityki gospodarczej państwa.
2. Zwiększenie roli planowania w zamówieniach publicznych poprzez:
- wprowadzenie obowiązku dokonania analizy przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia;
- nałożenie obowiązku na centralne organy administracji rządowej określenia strategii zarządzania dla poszczególnych kategorii zakupowych (drzewo kategorii zakupowych) oraz wskazanie zamówień stanowiących realizację polityki państwa; obowiązek ten będzie stanowił ramy dla rocznych planów postępowań, obecnie funkcjonujących w ramach Pzp;
- wprowadzenie obowiązku aktualizacji rocznych planów postępowań;
- koncentrację ogłoszeń o zamówieniach w oficjalnym publikatorze, tj. Biuletynie Zamówień Publicznych (poniżej progów UE) oraz Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (powyżej progów UE);
- zwiększenie znaczenia dialogu z wykonawcą poprzez podkreślenie roli przygotowania postępowania;
- wprowadzenie do ustawy zasady efektywności.
3. Uproszczenie zasad podmiotowej kwalifikacji wykonawców poprzez:
- uproszczenie warunków udziału w postępowaniu;
- ograniczenie i doprecyzowanie przesłanek wykluczenia.
4. Uproszczenie proceduralne w postępowaniach powyżej i poniżej progów unijnych poprzez:
- odrębne tryby udzielania zamówień powyżej progów unijnych,
- uproszczenie i uelastycznienie procedury dla zamówień poniżej progów unijnych.
5. Zrównoważenie stron w umowach w sprawie zamówienia publicznego poprzez:
- określenie zasad kształtowania umów;
- wprowadzenie katalogu klauzul abuzywnych;
- określenie obowiązkowych postanowień umownych;
- wprowadzenie nowych zasad waloryzacji wynagrodzenia.
6. Wprowadzenie obowiązku ewaluacji realizacji umowy.
7. Zniesienie odpowiedzialności solidarnej wykonawców w trybie partnerstwa innowacyjnego.
8. Wprowadzenie obowiązku stosowania zaliczek lub częściowych płatności w umowach powyżej 12 miesięcy.
9. Usprawnienie postępowania skargowego na orzeczenia KIO poprzez:
- obniżenie opłaty od skargi na orzeczenie KIO;
- wydłużenie terminu na wniesienie skargi na orzeczenie KIO.
10. Usprawnienie systemu kontroli poprzez:
- wspólne przepisy ogólne dotyczące kontroli zamówień publicznych;
- przeprowadzanie kontroli na podstawie analizy ryzyka naruszenia prawa;
- obowiązek publikacji wytycznych dotyczących prowadzenia kontroli przez organy kontroli.
11. Wzmocnienie roli Prezesa Urzędu w przygotowywaniu i propagowaniu dobrych praktyk i wzorców dokumentów, które będą stanowiły wsparcie dla zamawiających.
12. Wprowadzenie nowego rozwiązania mającego na celu pozasądowe rozwiązywanie sporów.
Przepisy wprowadzające ustawę Pzp
Przygotowanie przepisów wprowadzających ustawę Pzp wynikało z jednej strony z wielości zmian koniecznych do wprowadzenia w odrębnych ustawach, z drugiej z konieczności zachowania przejrzystości nowego Pzp. Ustawa reguluje termin wejścia w życie ustawy głównej, tj. ustawy – Prawo zamówień publicznych. Zawiera zmiany w przepisach dotyczące innych ustaw, co oznacza, że w chwili wejścia w życie ustawy Pzp musi nastąpić nowelizacja 84 odrębnych aktów prawnych. Zawiera ponadto przepisy uchylające, przejściowe, dostosowujące i końcowe. Wyjaśniona zostaje m.in. sprawa postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2021 r. Analogiczny zapis dotyczy postępowań odwoławczych i postępowań toczących się na skutek wniesienia skargi do sądu, a także kontroli udzielania zamówień wszczętych na podstawie ustawy uchylanej i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2021 r. Zachowują ważność obowiązujące przepisy wykonawcze, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od wejścia w życie ustawy Pzp. Wejście w życie nowego Pzp nie powoduje również automatycznej zmiany Prezesa Urzędu ani zmiany warunków zatrudnienia pracowników, prezesa Krajowej Izby Odwoławczej i członków Izby. Osoby zatrudnione w ww. instytucjach w chwili wejścia w życie nowej ustawy zachowują ciągłość pracy.
PODSUMOWANIE
Ustawa o przepisach przejściowych zapewnia stabilność funkcjonowania instytucji oraz ciągłość prowadzonych spraw, np. sądowych czy odwoławczych, ważność umów zawartych zgodnie z poprzednią ustawą.
