Wyroki na SzuKio.pl/ciekawe

Jak wygrać przetarg Otwarty dostęp

Przedstawiamy poniżej wybór wyroków Krajowej Izby Odwoławczej, które zostały wydane w okresie od czerwca do sierpnia 2020 r. Ich analiza powinna ułatwić prawidłowe przygotowanie i prowadzenie postępowania o zamówienie publiczne.

Spełnianie warunków  udziału w postępowaniu KIO 1174/20

Zakres wskazany do realizacji przez podwykonawcę jest elementem oferty stanowiącym o sposobie realizacji zamówienia tj. sposobie spełnienia świadczenia i jako element oferty nie może ulec zmianie po terminie składania ofert. (…) Tym bardziej że odnosi się do obszaru decydującego o spełnieniu przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, a zatem jest decydującym co do możliwości ubiegania się przez wykonawcę o przedmiotowe zamówienie. 

W ocenie Izby nie ulega wątpliwości, że zaoferowany przez odwołującego w ofercie sposób realizacji zamówienia, stanowi naruszenie przepisu art. 22a ust. 4 Pzp, bowiem odwołujący, który samodzielnie nie spełnia warunku udziału w postępowaniu określonego w SIWZ w pkt 5.1.1.2. SIWZ, a który na potwierdzenie spełnienie ww. warunku polega na zasobach innego podmiotu, oferuje realizację przedmiotu zamówienia przez ten podmiot w granicach mniejszych, niż zdolności (tu doświadczenie) wymagane do realizacji tego zamówienia. Prowadzi to do wniosku, iż podmiot trzeci, który posiada zdolności (doświadczenie) do realizacji usługi, dla której te zdolności są wymagane, nie będzie realizował tej usługi w zakresie odpowiadającym warunkowi udziału w postępowaniu.

POLECAMY

Ważne

Żądanie odwołującego dotyczące wezwania do uzupełnienia zobowiązania podmiotu trzeciego jest próbą niedopuszczalnej przez ustawę Pzp ingerencji w treść oferty, która ma na celu uzupełnienie treści oferty o elementy pierwotnie w niej niezawarte. 


Oferta stanowi oświadczenie wykonawcy, które powinno być sformułowane i skonkretyzowane już w momencie jej złożenia. Izba wskazuje, że oświadczenia dotyczące udziału podmiotu trzeciego mogą ulegać korekcie w toku badania spełniania warunku udziału w postępowaniu, ale nie mogą prowadzić do zmiany formularza ofertowego, czyli oferty. Zmiana taka miałaby charakter istotny, gdyż dotyczyłaby zakresu i sposobu realizacji zamówienia wskazanego w ofercie. Tym bardziej nie można dokonywać zmiany treści oferty na podstawie zobowiązania podmiotu trzeciego.

Formularz cenowy KIO 973/20

Niewpisanie przez odwołującego w formularzu cenowym wszystkich cen jednostkowych netto nie mieści się w dyspozycji art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp i nie można tej sytuacji uznać za inną omyłkę polegającą na niezgodności oferty z SIWZ. 

(…) ustawodawca przewidział jedynie dopuszczalność poprawienia omyłek, które są zwykle drobnymi pomyłkami (…), a nie przewidział poprawienia formularza cenowego poprzez dokonanie wpisania wszystkich wymaganych treścią SIWZ cen jednostkowych, które mają opisane na gruncie SIWZ znaczenie w zakresie tego, co zawierają jako elementy kosztowe, a także, w jaki sposób będzie następowało rozliczenie sukcesywnej dostawy pomiędzy stronami. Izba reprezentuje pogląd, że obowiązek podania przez odwołującego w ofercie cen jednostkowych netto miał charakter obligatoryjny z powodu przyjęcia przez niego oświadczenia zamawiającego wynikającego w powołanej wyżej treści SIWZ, że rozliczenie sukcesywnych dostaw będzie następować na podstawie iloczynu faktycznie zrealizowanych dostaw przedmiotu umowy oraz cen jednostkowych netto podanych w formularzu cenowym, stanowiącym Załącznik nr 1 do umowy. 

Niezależnie od powyższego, Izba stanęła na stanowisku, że dokonanie poprawienia – dopisania cen jednostkowych netto spowoduje istotną zmianę treści oferty polegającą na tym, że pierwotnie oferta nie zawierała essentialia negotii, a wskutek uzupełnienia cen jednostkowych netto powstała nowa treść oferty.

Należyte wykonanie zobowiązania KIO 781/20 

Dokumenty referencyjne składane wraz z wykazem są dokumentami abstrakcyjnymi, będącymi oświadczeniami wiedzy niezwiązanymi z konkretnym postępowaniem. Nie muszą również zawierać w swej treści słowa „referencje”, by za takowe być uznane.

Nie muszą one tym samym wiernie odzwierciedlać wymagań zamawiającego sformułowanych w treści ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ, a mają one jedynie wykazać fakt wykonania danych robót w sposób należyty. (…) Dokumenty składane z wykazem prac mają określać, że prace z wykazu spełniają wymogi jakościowe określone przez danego zamawiającego, bez względu na to, jak taki dokument został zatytułowany. Odwołujący nie przedstawił dowodów przeciwnych, że takie wymogi jakościowe nie zostały spełnione. 

W ocenie Izby potwierdzeniem prawidłowości zrealizowanych prac będzie już stwierdzenie, że „roboty wykonano zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i sztuką budowlaną”. Trudno doszukiwać się w takiej ocenie jakości wykonanych prac przez danego zamawiającego cech negatywnych. Jeżeli zamawiający ocenia przy odbiorze prac, że zostały wykonane one zgodnie z przepisami prawa i sztuką budowlaną, to tym samym, w ocenie składu orzekającego Izby, potwierdza należyte ich wykonanie. Zgodność z regulacjami o charakterze prawnym i zasadami danej branży nie może oznaczać nieprawidłowego wykonania. (…) Jeżeli rozporządzenie o dokumentach stanowi, że ocenia się, czy prace zostały należycie wykonane, w szczególności czy wykonano je zgodnie z przepisami prawa i zasadami sztuki budowlanej, to każda „pozytywna” ocena tych dwóch aspektów będzie oznaczała należyte wykonanie zobowiązania.

Inwestor nie może uzależniać dokonania odbioru końcowego i zapłaty należnego wynagrodzenia od braku jakichkolwiek wad w wykonanym obiekcie.

(…) w świetle art. 647 k.c. inwestor obowiązany jest dokonać odbioru końcowego i zapłacić wynagrodzenie należnego wykonawcy. (…) Inwestor może uchylić się od obowiązku dokonania odbioru końcowego tylko w przypadku wystąpienia wad istotnych, gdyż tylko w takim przypadku można wskazać, że wykonawca nie spełnił swojego świadczenia, w pozostałych inwestor jest obowiązany dokonać odbioru końcowego, a do protokołu odbioru może zostać dołączony wykaz wszystkich ujawnionych wad z terminami ich usunięcia lub oświadczeniem inwestora o wyborze innego uprawnienia przysługującego mu z tytułu odpowiedzialności wykonawcy za wady ujawnione przy odbiorze, co jednocześnie nie tamuje całego procesu odbioru (…). Jeżeli, w przedmiotowej sprawie, zamawiający dokonał odbioru, a wyznaczył dodatkowy termin na usunięcie stwierdzonych wad, nie może być mowy, że przy odbiorze stwierdzono wady o charakterze istotnym, stanowiące o nienależytym zrealizowaniu zobowiązania.

Wadium KIO 599/20 

Skoro wadium wniesione przez odwołującego nie zabezpieczało jego oferty przez cały 90-dniowy okres związania, zamawiający trafnie odrzucił tę ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp.
(…) wadium wniesione przez odwołującego nie obejmuje całego okresu związania ofertą. Gwarancja jest ważna od 17 lutego 2020 r. do 15 maja 2020 r. do godz. 16.00, podczas gdy 90-dniowy okres związania ofertą upływał 17 maja 2020 r. Termin ważności wadium nie ulegnie przedłużeniu do 18 maja 2020 r. (poniedziałek). Stosownie do treści gwarancji przedłużenie to mogłoby nastąpić, jedynie w sytuacji, gdyby bank nie pracował w dniu 15 maja 2020 r. (…) Odwołujący argumentował, że przy czynności wykluczenia powinno się uwzględnić funkcjonalne znaczenie wadium w kontekście faktu, że dwa dni po upływie wadium wniesionego przez odwołującego to sobota i niedziela, w których czasie bank, wystawca gwarancji, jest nieczynny. Izba nie zgodziła się z tym poglądem, gdyż jego przyjęcie nie jest możliwe w świetle wymagań ustawy. Przepisy dotyczące wadium, z wyjątkiem możliwości rezygnacji z żądania wadium przez zamawiającego, mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Zamawiający nie może zatem odstępować od ich stosowania.

Odpowiedzialność gwaranta KIO 970/20 

Prawidłowość gwarancji nieobejmującej wszystkich członków konsorcjum nie może być wywodzona z faktu, że gwarancja wadialna jest bezwarunkowa i płatna na pierwsze żądanie.
Bezwarunkowość nie oznacza bowiem, że gwarant ponosi odpowiedzialność za zdarzenia, których nie objął ochroną, w tym za działania lub zaniechania podmiotu niewskazanego w treści gwarancji. 
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 stycznia1995 r. (sygn. akt: III CRN 70/94), wypowiadając się o odpowiedzialności gwaranta z gwarancji bezwarunkowej i na pierwsze żądanie, odpowiedzialność ta nie jest nieograniczona i nie może być traktowana w sposób bezwzględny. W wyroku tym SN stwierdził, że bank, który udzielił drugiemu bankowi (kredytodawcy) gwarancji bezwarunkowej i na pierwsze żądanie, może uchylić się od spełnienia świadczenia, jeżeli żądanie beneficjenta jest sprzeczne z treścią gwarancji (art. 353¹ k.c.) albo stanowi nadużycie prawa (art. 5 k.c.). Żądanie wypłaty z gwarancji w związku z działaniem lub zaniechaniem wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia w sytuacji, gdy zgodnie z treścią gwarancji dotyczy ona zdarzeń związanych z udziałem w postępowaniu niektórych wykonawców, byłoby sprzeczne z treścią tej gwarancji.

Ważne

W systemie zamówień publicznych interes publiczny należy wiązać z funkcjami i zadaniami, jakie ustawodawca stawia podmiotom wydatkujących środki publiczne.


Należą do nich racjonalne, efektywne i skuteczne wydatkowanie środków publicznych na zadania publiczne, zagwarantowanie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców na rynku, zapobieganie korupcji w zamówieniach publicznych, zwiększanie konkurencyjności na rynku, kształtowanie właściwych wzorów zachowań rynkowych zarówno przez wykonawców, jak i zamawiających, w tym ustalenie zasad równowagi kontraktowej, ochrona podmiotów działających na rynku zamówień publicznych poprzez przyjmowanie przez instytucje zamawiającego jasnych i przejrzystych zasad udzielania zamówień publicznych. 
Realizacja powyższych funkcji systemu zamówień publicznych to realizacja interesu publicznego. (…) Izba podziela i przyjmuje za własne stanowisko wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 kwietnia 2016 r., sygn. akt: KIO 428/16, że: Interes publiczny w ujęciu zadań zamawiającego, to realizacja zadań ustawowych (statutowych), dla których realizacji został utworzony podmiot. Zatem interes publiczny w badanej sprawie winien być oceniany z uwzględnieniem potencjału kadrowego, sytuacji finansowej i uwarunkowanej nimi możliwości realizacji usługi.

Sytuacja wyjątkowa KIO 989/20 

Nowelizacja przepisów prawa nie może być potraktowana jako sytuacja wyjątkowa, której zamawiający nie mógł przewidzieć.

Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (upcg) wprowadzona została ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ww. ustawy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1579). Zgodnie z art. 27 tej ustawy jej wejście w życie nastąpiło 14 dni od daty publikacji,  tj. 6 września 2019 r. Powyższe stoi w sprzeczności z twierdzeniem zamawiającego o wynikającej ze zmiany przepisów ucpg konieczności pilnego wypowiedzenia dotychczasowej umowy na zagospodarowanie odpadów. Wypowiedzenie umowy nastąpiło 31 stycznia 2020 r. Nie ulega zatem wątpliwości, że zamawiający miał czas, by w odpowiedni sposób zapewnić sobie ciągłość świadczenia na jego rzecz usługi zagospodarowania odpadów. Trudno przyjąć, że zmiana przepisów zaskoczyła zamawiającego i zmusiła do natychmiastowego działania w celu wyłonienia kolejnego wykonawcy usługi, skoro od wejścia w życie ww. nowelizacji ucpg do wypowiedzenia dotychczasowej umowy na zagospodarowanie odpadów upłynęło niemal pięć miesięcy. 

Produkt równoważny KIO 1280/20 

Odwołujący podjął próbę rozszerzenia stosowania zwrotu „równoważny” również na oświadczenie producenta komputera, przekonując, iż opis w SIWZ pozwalał traktować oświadczenie własne wykonawcy jako równoważne dla oświadczenia producenta komputera.

W ocenie Izby wnioskowanie to nie było poprawne, gdyż w SIWZ wyraźnie równoważność odnoszono do certyfikatu Microsoft (wydruku ze strony), a nie do oświadczenia producenta komputera. Wykładnia SIWZ nie mogła prowadzić do wniosków sprzecznych z celem, jakiemu służy żądanie złożenia dokumentów mających potwierdzić deklarację wykonawcy złożoną w ofercie co do spełniania parametrów technicznych. Skoro wykonawca w ofercie złożył własne oświadczenie o spełnianiu minimalnych parametrów technicznych, to jego potwierdzeniem nie mogło być kolejne oświadczenie własne. Również wskazany przepis § 13 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126), nie mógł uzasadniać wniosków odwołującego. Możliwość złożenia innych dokumentów została w tym przepisie odniesiona wyłącznie do dokumentów, których uzyskanie jest niemożliwe z przyczyn niezależnych od wykonawcy, o których mowa w ust. 1 pkt 2–5, tj. certyfikatów oraz zaświadczeń niezależnych podmiotów oceniających zgodność z wymaganiami norm, specyfikacji technicznych. Oświadczenie producenta sprzętu komputerowego nie kwalifikuje się do tej grupy dokumentów (zaświadczeń niezależnych podmiotów). 

Oferta oceniona jako najkorzystniejsza KIO 518/20 

Określenie użyte w art. 24aa Pzp, tj. „oferta oceniona jako najkorzystniejsza” nie może być utożsamiane z pojęciem „najkorzystniejszej oferty”, o którym mowa w art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp.

Izba wskazuje, że podziela i przyjmuje za własne stanowisko wynikające z wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 marca 2018 r., sygn. akt: KIO 391/18: Zwrot „oferta oceniona jako najkorzystniejsza” – zdaniem Izby – powinien być rozumiany jako oferta, która w wyniku wstępnej oceny została oceniona przez zamawiającego najwyżej. Natomiast aby można było mówić o „ofercie najkorzystniejszej”, zama-
wiający powinien zbadać, czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu (...). Nie można bowiem tracić z pola widzenia, że dopiero po badaniu, czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, zamawiający ma pewność, że oferta taka może zostać wybrana jako najkorzystniejsza. (…) Zamawiający nie wezwał wykonawcy M., którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp celem weryfikacji sytuacji podmiotowej wykonawcy (…) Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania oraz dokonanie czynności badania i oceny ofert. 

COVID-19 KIO 892/20 

W postępowaniu doszło do istotnej zmiany okoliczności, której nie można było wcześniej przewidzieć (epidemia SARS-CoV-2). W tym momencie nabycie określonych dóbr mogłoby prowadzić do wydatkowania przez JSW środków w sposób nieuzasadniony.

Faktem notoryjnym jest trudna sytuacja epidemiologiczna panująca w rejonie województwa śląskiego i zamknięcie bądź też ograniczenie działalności poszczególnych spółek zajmujących się wydobyciem surowców. (…) trudno przewidzieć jak długo to zjawisko będzie się utrzymywało i jakie ostatecznie będą jego konsekwencje, tak w wymiarze finansowym, osobowym czy gospodarczym. (…) Może się okazać, że wywiązanie się z dotychczasowych zobowiązań umownych będzie niemożliwe lub znacząco utrudnione, w tym trudnym do przewidzenia okresie, co niewątpliwie przekłada się na sytuację finansową i ekonomiczną zamawiającego. Nawet jeżeli nabywane dobra nie są związane z działalnością wydobywczą, to z powszechnie dostępnych źródeł wiadomym jest, że działalność zamawiającego jako całokształt działań została decyzją odgórną w znaczącym stopniu wstrzymana i nie jest wiadomo, kiedy zostanie podjęta na nowo, co w ocenie Izby przekłada się na wszystkie zobowiązania umowne zamawiającego, a nie tylko niektóre z nich. 

Dla Izby wpływ przedstawionych okoliczności na sytuację zamawiającego jest oczywisty i nie wymaga dodatkowego dowodzenia. (…) Jeżeli w zdecydowanym i szerokim zakresie podstawowa działalność gospodarcza nie jest przez dany podmiot prowadzona lub została znacząco ograniczona, zredukowana do czynności podstawowych, trudno wymagać dodatkowych dowodów potwierdzających wpływ na funkcjonowanie na rynku takiego podmiotu.

COVID-19 KIO 912/20

Za niezrozumiałe uznać należy stanowisko odwołującego, że wykwaterowanie większości studentów i całkowite wyłączenie jednego z akademików na potrzeby kwarantanny nie stanowi zmiany okoliczności zewnętrznych i nie może wywoływać skutku w postaci unieważnienia postępowania. 

Ta sytuacja ewidentnie wskazuje, że dalsze prowadzenie postępowania w zakresie, jaki został ustalony, stało się bezcelowe. Zmiana ta okazała się istotna do tego stopnia, że zamawiający podjął decyzję o przeorganizowaniu całego sposobu obsługi akademików i oparciu obsługi portierskiej domów studenckich o dozór elektroniczny, aby ograniczyć liczbę osób fizycznie obecnych na terenie Osiedla Akademickiego. W konsekwencji powyższego, ustalony zakres zamówienia (obsługa portierska czterech domów studenckich na okres od podpisania umowy do kwietnia 2023 r.) przestał być adekwatny do aktualnych, faktycznych potrzeb publicznych, które zmieniły się w sposób istotny, na skutek sytuacji obiektywnie niemożliwej wcześniej do przewidzenia. 

Udzielenie zamówienia publicznego w pierwotnie opisanym kształcie i zakresie, bez uwzględnienia istotnych zmian, które nastąpiły od momentu wszczęcia postępowania, przestało zatem leżeć w interesie publicznym, jak również nastąpiłoby ze szkodą dla środków publicznych, którymi dysponuje zamawiający.

Przypisy