Przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych, podobnie jak poprzednio obowiązujące regulacje ustawy z 2004 r., w art. 109 ust. 1 pkt 8 i 10 zawierają podstawy wykluczenia wykonawcy z uwagi na posłużenie się przez niego nieprawdziwymi informacjami w postępowaniu o udzielenie zamówienia. W odróżnieniu jednak od poprzednio obowiązujących regulacji ustawy z 2004 r. ustawodawca zdecydował o fakultatywnym charakterze wspomnianych podstaw wykluczenia, ergo – zgodnie z przepisem art. 109 ust. 2 ustawy Pzp – zastosowanie przez zamawiającego tej sankcji możliwe jest wyłącznie pod warunkiem jej przewidzenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia.
Niewątpliwie przesłanki wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia służą eliminowaniu możliwości ubiegania się o zamówienie wykonawców niedających rękojmi należytego wykonania zamówienia. W szerszym ujęciu, mając na względzie, że realizacja zamówienia wiąże się z wydatkowaniem środków publicznych, przesłanki wykluczenia gwarantują prawidłowość tego procesu, oddziałując pozytywnie na ład finansów publicznych. Jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza, np. w wyroku z dnia 4 kwietnia 2023 r. (sygn. akt: KIO 732/23), bezpośrednim celem przesłanek wykluczenia związanych z nieprawdziwymi informacjami podanymi przez wykonawcę jest […] wyeliminowanie z możliwości ubiegania się o zamówienia...
Fakultatywny charakter przesłanek wykluczenia wykonawcy
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o to, czy nieprzewidzenie przesłanek wykluczenia wykonawcy, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 8 i 10 ustawy Pzp, zwalnia zamawiającego z obowiązku badania prawdziwości składanych przez wykonawcę oświadczeń i wyciągania względem wykonawcy negatywnych konsekwencji w związku z treścią tych przepisów.