Przewodnik po prawie karnym w zamówieniach publicznych (2)

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 2600; z 2023 r., poz. 403, 1834 i 1860), która weszła w życie 1 października 2023 r., niemal całkowicie zmieniła brzmienie art. 305 k.k. typizującego przestępstwo zakłócania przetargu publicznego. Wskazany art. 305 k.k. wyeliminował z typu podstawowego przestępstwa określonego w § 1 znamię kierunkowego działania sprawcy, tj. w celu osiągnięcia korzyści, które to znamię stało się cechą przestępstwa w typie kwalifikowanym w § 3 i przestępstwo to zostało zagrożone surowszą karą pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do ośmiu lat, w miejsce dotychczasowego zagrożenia karą pozbawienia wolności do trzech lat. 

Podobnie przestępstwo stypizowane w § 2, popularnie zwane zmową przetargową, otrzymało nowe znamiona strony podmiotowej i jest teraz przestępstwem kierunkowym, tj. sprawca działa w celu wywarcia bezprawnego wpływu na wynik trwającego lub przygotowywanego przetargu czy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wzrosło również zagrożenie karą pozbawienia wolności za to przestępstwo i obecnie sprawca podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat, a nie jak uprzednio do trzech lat, a w typie kwalifikowanym, tj. w przypadku działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, zagrożenie karą pozbawienia wolności wynosi od sześciu miesięcy nawet do ośmiu lat, co zostało uregulowane w § 3. 

Poszerzono zakres ochrony na aukcje inne niż występujące w przetargu publicznym (§ 4). Aukcja to sposób zawarcia umowy uregulowany w art. 701, 702, 704 i 705 Kodeksu cywilnego, który charakteryzuje się równoczesną obecnością uczestników i organizatora w jednym czasie oraz miejscu, wraz z możliwością użycia środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, w której oferty są składane stopniowo w ramach tzw. postąpień, a do zawarcia umowy dochodzi po wybraniu oferty najkorzystniejszej cenowo. 

Artykuł 305 Kodeksu karnego
(zakłócanie przetargu)

§ 1. Kto utrudnia lub udaremnia przetarg albo postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, działając na szkodę właściciela mienia, osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany bądź która prowadzi postępowanie, albo na szkodę interesu publicznego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto, w celu wywarcia bezprawnego wpływu na wynik trwającego lub przygotowywanego przetargu lub postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, wchodzi w porozumie...