Przedmiotem zamówienia w procedurze objętej tymi przepisami mogą być jedynie usługi wymienione w załączniku XIV do dyrektywy klasycznej oraz w załączniku XVII do dyrektywy sektorowej, o czym stanowi art. 138h Pzp.
POLECAMY
Uregulowania dotyczące usług społecznych
W powołanych przepisach przewidziano specjalną procedurę udzielania zamówień na usługi społeczne, jeżeli ich wartość jest równa wyrażonej w złotych równowartości kwoty 750 000 euro lub przekracza ją (w przypadku zamówień innych niż zamówienia sektorowe lub zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa) lub 1 000 000 euro (w przypadku zamówień sektorowych).
W procedurze udzielania tych zamówień zgodnie z art. 138k–138m Pzp zastosowanie znajdują zasady równego traktowania i konkurencji, przejrzystości, proporcjonalności, przepisy art. 17 i 18 Pzp, działu I rozdziału 2a, działu II rozdziału 5, działu V rozdziału 3 i działu VI. Odpowiednie odpowiednie zastosowanie znajdują także przepisy art. 22–22d, art. 24, art. 29–30b, art. 32–35 i art. 93 Pzp.
W odniesieniu do usług społecznych, których wartość jest mniejsza niż kwoty wskazane w art. 138g ust. 1 Pzp, ustawodawca dał zamawiającym możliwość udzielenia zamówienia zgodnie z określoną przez danego zamawiającego procedurą spełniającą minimalne wymogi określone
w art. 138o ust. 2–4 Pzp.
Przepisy te zobowiązują zamawiających do udzielenia zamówienia w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminujący, do zamieszczenia na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej BIP – na stronie internetowej, ogłoszenia o zamówieniu, które zawiera informacje niezbędne z uwagi na okoliczności jego udzielenia, w szczególności termin składania ofert, opis przedmiotu zamówienia oraz określenie wielkości i zakresu zamówienia, a także kryteria oceny ofert.
Przepis art. 138o ust. 4 Pzp zobowiązuje zamawiającego po udzieleniu zamówienia do niezwłocznego zamieszczenia na stronie podmiotowej BIP, a jeżeli nie ma strony podmiotowej – na stronie internetowej, informacji o udzieleniu zamówienia z podaniem nazwy albo imienia i nazwiska podmiotu, z którym zamawiający zawarł umowę w sprawie zamówienia publicznego.
W razie nieudzielenia zamówienia zamawiający zobowiązany został do niezwłocznego zamieszczenia na stronie podmiotowej BIP, a jeżeli nie takiej ma strony – na stronie internetowej, informacji o nieudzieleniu zamówienia.
Na tle opisanego powyżej odrębnego sposobu uregulowania dwóch grup usług społecznych wątpliwości uczestników procesu udzielania zamówień publicznych wzbudziła możliwość wnoszenia środków ochrony prawnej w postępowaniach na usługi społeczne o wartości poniżej kwot wskazanych w art. 138g ust. 1 Pzp.
Interpretacja KIO
Krajowa Izba Odwoławcza, mając na uwadze omówione przepisy Pzp, stanęła na stanowisku, że dyspozycja art. 138o Pzp daje wytyczne co do zasad prowadzenia tego typu postępowań.
Zamawiający uprawniony jest zatem do samodzielnego określenia szczegółowej procedury, w ramach której udzieli zamówienia na usługi społeczne o wartości mniejszej niż wskazana w art. 138g ust. 1 Pzp, z uwzględnieniem zasad opisanych w art. 138o Pzp. W pozostałym zakresie zamawiający nie jest związany regulacjami Pzp.
Z tego względu nie ma podstaw do oceny przez Izbę czynności zamawiającego, gdyż ocenie Izby mogą być poddane jedynie czynności i zaniechania zamawiającego, do których zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy (art. 180 ust. 1 Pzp). Izba zważyła również, że przepisy Pzp nie przewidują odesłania do stosowania przepisów działu VI Pzp w przypadku zamówień na usługi społeczne o wartości mniejszej niż określona w art. 138g ust. 1 Pzp, tak jak czynią to w przypadku takich postępowań o wartości równej wskazanym w art. 138g Pzp kwotom lub przekraczającej je (art. 138l Pzp). Z powyższego Izba wywiodła, że wykonawcy ubiegającemu się o zamówienie, o którym mowa w art. 138o Pzp, nie przysługuje odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej od czynności zamawiającego.
Takie stanowisko zaprezentowane zostało m.in. w postanowieniach z: 6 lipca 2017 r., sygn. akt: KIO 1227/17, 9 listopada 2017 r., sygn. akt: KIO 2283/17, 13 listopada 2017 r., sygn. akt: 2339/17, 13 grudnia 2017 r., sygn. akt: KIO 2579/17.
Izba wskazywała także, że zaprezentowane powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w przepisach rozporządzenia w sprawie kosztów postępowania odwoławczego, które regulują kwestię wysokości wpisu od odwołania wnoszonego od czynności podjętych w postępowaniu na usługi społeczne o wartości przekraczającej kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. Przepisy tego rozporządzenia nie określają natomiast kwoty wpisu należnego w postępowaniach na usługi społeczne o wartości mniejszej niż kwoty wskazane w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Odmienny pogląd wynika z wyroku z dnia 27 czerwca 2017 r., sygn. akt: KIO 1127/17, w którym Izba za dopuszczalne uznała wniesienie odwołania w postępowaniu na usługi społeczne o wartości mniejszej niż kwoty określone w art. 138g ust. 1 Pzp.
Rozstrzygnięcie to zostało zaskarżone przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, który w złożonej skardze wyraził przekonanie, że w postępowaniach na usługi społeczne prowadzonych na podstawie art. 138o Pzp ustawodawca nie przewidział możliwości wniesienia odwołania.
Interpretacja Prezesa UZP
Prezes UZP, argumentując swoje stanowisko, zwrócił uwagę, że art. 138o Pzp stanowi samodzielną regulację dotyczącą udzielania zamówień na usługi społeczne o wartości mniejszej niż kwoty określone w art. 138g ust. 1 Pzp, w którym ustawodawca nie zawarł odesłania do stosowania przepisów działu VI Pzp regulującego zagadnienie środków ochrony prawnej, tak jak uczynił to w art. 136l Pzp dotyczącym zamówień na usługi społeczne o wartości powyżej progów, o których mowa w art. 138g ust. 1 Pzp.
Prezes UZP wskazał ponadto na przepisy rozporządzenia w sprawie kosztów postępowania odwoławczego, które nie regulują kwestii wpisu od odwołania wnoszonego od czynności podjętych w postępowaniu na usługi społeczne o wartości mniejszej niż kwoty wskazane w art. 138g ust. 1 Pzp.
Pogląd Prezesa UZP nie został podzielony przez Sąd Okręgowy w Olsztynie, który w postanowieniu z 25 sierpnia 2017 r., sygn. akt: IX Ca 807/17, stanął na stanowisku, że dualizm regulacji postępowań na usługi społeczne nie ingeruje w zakres uprawnień wykonawców do wniesienia odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej. W ocenie sądu przyjęcie stanowiska Prezesa UZP doprowadziłoby do sytuacji, że podmioty, którym przysługują środki ochrony prawnej (art. 179 ust. 1 Pzp), nie mogłyby skarżyć czynności zamawiającego podjętych w trybie art. 138o Pzp, a brak kontroli dotyczyłby nawet prawidłowości działań zamawiającego w zakresie elementów stanowiących treść ogłoszenia o zamówieniu (art. 138o ust. 3 Pzp).
Zdaniem sądu stanowisko takie stoi w sprzeczności z art. 180 ust. 1 Pzp, który, co do zasady, dopuszcza zaskarżalność niezgodnych z przepisami Pzp czynności bądź zaniechań zamawiającego, a wyjątki od tej zasady przewidziane zostały w art. 180 ust. 2 Pzp. Sąd zwrócił również uwagę, że żaden z przepisów działu VI Pzp ani sam art. 138o Pzp nie wyłącza stosowania przepisów o ochronie prawnej w odniesieniu do jakiegokolwiek postępowania uregulowanego w Pzp.
Sąd stwierdził także, że kwestia wysokości wpisu od odwołania wnoszonego w postępowaniu na usługi społeczne o wartości mniejszej niż kwoty wskazane w art. 138g ust. 1 Pzp została uregulowana w § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kosztów postępowania odwoławczego.
Podsumowanie
W roku 2017 Krajowa Izba Odwoławcza wypracowała jednolity pogląd o wynikającym z regulacji Pzp braku możliwości wnoszenia środków ochrony prawnej w postępowaniach na usługi społeczne o wartości poniżej progów wskazanych w art. 138g ust. 1 Pzp, wyrażony m.in. w przywołanych orzeczeniach Izby. Analiza przepisów, które były podstawą oma-
wianych rozstrzygnięć, wskazuje jednak na niedostatki obowiązujących rozwiązań ustawowych. Zwraca również uwagę brak konsekwencji ustawodawcy, który nie dając wykonawcom możliwości wnoszenia odwołań w postępowaniach na usługi społeczne o wartości niższej od kwot wskazanych w art. 138g ust. 1 Pzp, dokonał jednocześnie poszerzenia katalogu przesłanek, w których możliwe jest wniesienie odwołania w postępowaniach o innym przedmiocie zamówienia, których wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp (art. 180 ust. 2 Pzp). Wydaje się, że kwestia ta powinna stanowić przedmiot szczególnej uwagi ustawodawcy w przyszłości.
