Z problemów orzeczniczych, z jakimi przyszło zmierzyć się Krajowej Izbie Odwoławczej w okresie pełnienia przeze mnie funkcji Prezesa Izby (w latach 2010–2013), nasuwają się co najmniej dwa.
POLECAMY
Pierwszy to kwalifikacja nieprawidłowej stawki VAT przyjętej do obliczenia ceny brutto jako błędu w obliczeniu ceny, skutkującego jej odrzuceniem na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, który – pomimo obowiązywania w niezmienionym brzmieniu od 2008 r. – pojawił się dopiero w roku 2010.
Problem został dostrzeżony przez Sąd Okręgowy w Koninie, który skierował zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy, a jego rozwiązanie przyniosło stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w dwóch uchwałach z dnia 20 października 2011 r. (sygn. akt: III CZP 52/11 oraz III CZP 53/11).
Sąd Najwyższy przesądził, że nieprawidłowości obliczenia ceny z uwzględnieniem właściwej stawki VAT prowadzą do błędu w obliczeniu ceny oraz odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, poprzedzonego kontrolą zamawiającego w zakresie ewentualnej konieczności jej poprawienia na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Drugi związany był z wprowadzeniem w 2011 r. nowej przesłanki wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu.
Artykuł 24 ust. 1 pkt 1a Pzp stanowić miał receptę na problem z wykonawcami, z którymi zamawiający rozwiązał umowę, a których udział w postępowaniu na dokończenie przerwanej inwestycji pozwalał na uzyskanie zamówienia, którego uprzednio nie wykonali zgodnie z umową.
W pierwszej sprawie odwoławczej, w której postawiono zarzut związany z naruszeniem tego artykułu, Izba, postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2011 r., sygn. akt: KIO 1629/11, KIO 1643/11, skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalne w zakresie wykładni przepisów wspólnotowych. W wyroku z dnia 13 grudnia 2012 r. (C-465/11) stwierdził on, iż art. 45 ust. 2 akapit pierwszy lit. d dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowań krajowych stanowiących, iż:
Ważne!
poważne wykroczenie zawodowe powodujące automatyczne wykluczenie danego wykonawcy z trwającego postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego zachodzi wówczas, gdy z powodu okoliczności, za które wykonawca ten ponosi odpowiedzialność, instytucja zamawiająca rozwiązała albo wypowiedziała wcześniejszą umowę w sprawie zamówienia publicznego, albo odstąpiła od umowy z danym wykonawcą,
jeżeli rozwiązanie albo wypowiedzenie umowy, albo odstąpienie od niej nastąpiło w okresie trzech lat przed wszczęciem postępowania, a wartość niezrealizowanego zamówienia wyniosła co najmniej 5% wartości umowy.
Krótka historia art. 24 ust. 1 pkt 1a Pzp wymaga podkreślenia nie tylko z tego względu, że wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dał dyrektywę interpretacyjną dotyczącą stosowania tego przepisu, a jego efektem w praktyce była weryfikacja zgodności przepisu prawa krajowego z prawem wspólnotowym (niewłaściwa implementacja dyrektywy klasycznej), ale także z tego względu, iż było to pierwsze pytanie prejudycjalne w polskim systemie środków ochrony prawnej zadane przez organ odwoławczy – Krajową Izbę Odwoławczą, którego wagi, ze względu na potwierdzenie statusu Izby i jej prawa do zadawania Trybunałowi pytań, nie sposób przecenić.
Trybunał wskazał – co warto przypomnieć – że Izba jest sądem w rozumieniu art. 267 TFUE.
