Unieważnienie postępowania ze względu na wadę

Ustawa z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, podobnie jak poprzednio obowiązujące przepisy1, restrykcyjnie podchodzi do tematyki unieważnienia postępowania. Wpisuje się to wprawdzie w niepisaną w Prawie zamówień publicznych zasadę, że każde wszczęte postępowanie o udzielenie zamówienia powinno prowadzić do zawarcia umowy. Unieważnienie postępowania może zaś nastąpić tylko w przypadkach wyraźnie dopuszczonych przez przepisy. 

Ustawodawca przewidział jednak wyjątek dotyczący zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, dając zamawiającym uprawnienie do zastosowania innych niż określone w art. 255–258 ustawy Pzp przesłanek unieważnienia postępowania, pod warunkiem spełnienia dodatkowych wymagań (patrz: art. 418 ustawy Pzp).

Przesłanki unieważnienia postępowania

Jedną z obligatoryjnych przesłanek unieważnienia postępowania jest wystąpienie sytuacji, w której prowadzone postępowanie obarczone jest wadą (art. 255 pkt 6 ustawy Pzp). Właśnie tej przesłance, a zwłaszcza kontrowersjom związanym z jej stosowaniem, poświęcony jest niniejszy artykuł.

Należy jednak podkreślić, że nie każda wada wymaga tak dotkliwej – z perspektywy zarówno zamawiającego, jak i wykonawcy[2] – czynności, jaką jest unieważnienie postępowania. Jak stanowi art. 255 pkt 6 ustawy Pzp, zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. 

Mając to na uwadze, aby prawidłowo unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie art. 255 pkt 6 ustawy Pzp, należy wykazać, że:

1. Postępowanie jest obarczone wadą.
2. Wada postępowania ma charakter nienaprawialny. 
3. Wada postępowania ma kwalifikowany charakter, tj. jest na tyle istotna, że pociągnie za sobą konieczność unieważnienia umowy w sprawie zamówienia zawartej w wyniku tego postępowania.
    

Zazwyczaj samo stwierdzenie wady postępowania przez zamawiającego nie wywołuje trudności, przy czym może to być zarówno wada zauważona samodzielnie przez zamawiającego, jak i wada zgłoszona zamawiającemu przez wykonawcę. Wada może polegać przy tym na: nadmiarowości (zamawiający coś niepotrzebnie zrobił, a zwłaszcza napisał), niedostateczności (zamawiający o czymś zapomniał lub zrobił to w sposób niewystarczający) lub sprzeczności (działania, a zwłaszcza zapi...