Wezwanie do wyjaśnień rażąco niskiej ceny z art. 224 ust. 1 Prawa zamówień publicznych

Podstawą wezwania do wyjaśnień jest wystąpienie sytuacji, w której zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe:

• wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub 
• budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia bądź wynikającymi z odrębnych przepisów.

Dotychczasowe dominujące orzecznictwo – przykłady 

Przy interpretacji przepisu art. 224 ustawy Pzp ukształtowała się linia orzecznicza, zgodnie z którą decyzja o wystosowaniu przez zamawiającego żądania o wyjaśnienia w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu jest zasadna, jeśli zamawiający stwierdzi, że zaistniały podstawy wskazane w art. 224 ust. 1 ustawy Pzp (subiektywne stwierdzenie zaistnienia podstaw wezwania z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp), przy jednoczesnym uwzględnieniu, że decyzja ta podlega kontroli Krajowej Izby Odwoławczej. Poniżej przykłady aktualnych orzeczeń wpisujących się w tę linię.

Przykład pierwszy: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 2 listopada 2023 r. (sygn. akt: KIO 3095/23)

Wyrok dotyczył zamówienia na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy A. Wartość zamówienia wyniosła 1 978 244,23 zł brutto, średnia arytmetyczna cen ofertowych – 1 756 161,87 zł brutto, a cena oferty odwołującego – 1 527 660,00 zł brutto.

Wykonawca został wezwany do wyjaśnień w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp. Jak podano w wezwaniu: Wątpliwości zamawiającego budzi różnica ceny między kosztorysem inwestorskim, jak również różnica cen między pozostałymi ofertami. Obawiamy się, że zamówienie nie zostanie wykonane w całym zakresie przewidzianym w dokumentacji projektowej i technicznej lub jakość tego wykonania nie będzie odpowiadała założeniom ww. dokumentacji. Ceny materiałów utrzymują się cały czas na wysokim poziomie, a ostatnie wyniki postępowań pokazują, że ceny ofert są zazwyczaj wyższe od kosztów szacunkowych przyjętych w kosztorysach inwestorskich. Wykonawca w odwołaniu wskazał, że na gruncie przedmiotowego postępowania nie występowały okoliczności wskazujące na konieczność wezwania odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących cen. 

Krajowa Izba Odwoławcza nie uznała zasadności zarzutu. Zdaniem Izby zamawiający w wezwaniu w sposób wystarczający sprecyzował, z czego wynikają jego wątpliwości w zakresie możliwości wykonania przedmiotu zamówienia za cenę zaoferowaną przez odwołującego. Jednocześnie Izba wskazała, że decyzja o wezwaniu wykonawcy w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp cechuje się dużym stopniem subiektywności:  Użyte w art. 224 ust. 1 ustawy Pzp sformułowanie „budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia” wskazuje na wrażenie zamawiającego charakteryzujące się dużym stopniem subiektywności. Przepisy Prawa zamówień...