Właściwe dokumenty

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych poddał kontroli uprzedniej zamówienie na roboty budowlane prowadzone w ramach modernizacji jazów odrzańskich na terenie województwa opolskiego, obejmujące przebudowę jazów sektorowych w miejscowościach J, W i Z. Zamawiający – zarząd gospodarki wodnej – wszczął we wrześniu 2016 r. postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, przy wartości zamówienia ponad 33 mln euro.

Z treści ogłoszenia o zamówieniu, a także specyfikacji istotnych warunków zamówienia wynika, że zamawiający na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia żądał od wykonawcy, którego oferta zostanie najwyżej oceniona, złożenia m.in. dokumentów takich, jak zaświadczenie właściwego naczelnika urzędu skarbowego i zaświadczenie właściwej terenowej jednostki organizacyjnej ZUS lub KRUS, wskazanych według rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z 2016 r., poz. 1126).

Jednocześnie zamawiający w odpowiedniej sekcji ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ wskazał, iż z postępowania o udzielenie zamówienia wykluczy wykonawcę, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 12–23 Pzp. Ponadto przewidział on także fakultatywną przesłankę wykluczenia wskazaną w art. 24 ust. 5 pkt 1 Pzp. 

Niezbędne oświadczenia

Pismem z dnia 23 listopada 2016 r. zamawiający, działając na podstawie art. 26 ust. 1 Pzp, wezwał wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia aktualnych na dzień złożenia m.in. dokumentów wskazanych w § 5 pkt 2 i 3 przywołanego wyżej rozporządzenia. Warto dodać, że zgodnie z art. 25 ust. 1 Pzp w postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert oświadczenia lub dokumenty potwierdzające:

• spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji;
• spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego;
• brak podstaw wykluczenia.

Należy zauważyć, że zaświadczeń, o których mowa w § 5 pkt 2 i 3 rozporządzenia, zamawiający może żądać jedynie na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia z art. 24 ust. 5 pkt 8 Pzp. Oznacza to, że żądanie wymienionych dokumentów jest niezbędne jedynie w sytuacji, gdy zamawiający przewidział wykluczenie wykonawcy na podstawie wskazanego przepisu w ogłoszeniu o zamówieniu lub w SIWZ. W kontrolowanym postępowaniu taka fakultatywna przesłanka wykluczenia wykonawcy nie została przewidziana.

Żądanie wymienionych dokumentów jest niezbędne jedynie w sytuacji, gdy zamawiający przewidział wykluczenie wykonawcy na podstawie wskazanego przepisu w ogłoszeniu o zamówieniu lub w SIWZ. 

Zgodnie z art. 26 ust. 1 Pzp zamawiający przed udzieleniem zamówienia, którego wartość jest równa kwotom określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 lub przekracza je, wzywa wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10 dni terminie, aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 Pzp.

Wybór żądanych dokumentów 

Według ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ zamawiający na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia określonych w art. 24 ust. 1 pkt 13, 14, 21 Pzp żądał od wykonawcy, którego oferta zostanie najwyżej oceniona, złożenia informacji z Krajowego Rejestru Karnego, wystawionej nie wcześniej niż sześć miesięcy przed upływem terminu składania ofert (tj. dokumentu określonego w § 5 pkt 1 wskazanego wyżej rozporządzenia). Ani w ogłoszeniu, ani w SIWZ zamawiający nie zawarł natomiast żądania dokumentów dotyczących przesłanek wykluczenia wymienionych w art. 24 ust. 1 pkt 14, 21 Pzp, w okolicznościach, o których mowa w § 8 ust. 1 tego rozporządzenia. 

Zgodnie z tym przepisem wykonawca mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w odniesieniu do osoby mającej miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której dotyczy dokument wskazany w § 5 pkt 1, składa dokument, o którym mowa w § 7 ust. 1 pkt 1, w zakresie podanym w art. 24 ust. 1 pkt 14 i 21 oraz ust. 5 pkt 6. Jeżeli w kraju, w którym znajduje się miejsce zamieszkania osoby, której dokument miał dotyczyć, nie wydaje się takich dokumentów, zastępuje się go dokumentem zawierającym oświadczenie tej osoby złożonym przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby. Przepis § 7 ust. 2 zd. 1 stosuje się. 

Zgodnie z art. 25 ust. 1 Pzp, jak wskazano wyżej, zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. W tym przypadku żądanie dokumentów określonych w § 8 ust. 1 rozporządzenia było niezbędne do oceny zaistnienia przesłanek wykluczenia określonychw art. 24 ust. 1 pkt 14 i 21 Pzp, w odniesieniu do wykonawców mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku których do osoby mającej miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odnoszą się okoliczności określone w art. 24 ust. 1 pkt 14 i 21 Pzp. Zaniechanie żądania wymienionych dokumentów uniemożliwiało ocenę podstaw do wykluczenia w odniesieniu do wykonawców opisanych w § 8 ust. 1 rozporządzenia.

Co najmniej wykaz

Dokumenty określone w § 8 ust. 1 rozporządzenia, jako niezbędne do przeprowadzenia kontrolowanego postępowania, powinny być żądane w treści ogłoszenia o zamówieniu oraz w SIWZ. Jak wynika z art. 36 ust. 1 pkt 6 Pzp, specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera co najmniej wykaz oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia. Z kolei, zgodnie z art. 41 pkt 7a Pzp, ogłoszenie o zamówieniu, o którym mowa w art. 40 ust. 1, zawiera co najmniej wykaz oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia.

Jak wynika z dokumentacji postępowania, w dniu 1 września 2016 r. zamawiający przekazał ogłoszenie o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej na druku stanowiącym załącznik nr II (Ogłoszenie o zamówieniu) do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 842/2011 z dnia 19 sierpnia 2011 r. ustanawiającego standardowe formularze do publikacji ogłoszeń w dziedzinie zamówień publicznych i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1564/2005 (Dz. U. L 222 z 27.08.2011). Ogłoszenie o zamówieniu objętym kontrolowanym postępowaniem zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej dniu 3 września 2016 r. pod numerem 2016/S 170-306214.

Zgodnie z art. 41 pkt 7a Pzp, ogłoszenie o zamówieniu, o którym mowa w art. 40 ust. 1, zawiera co najmniej wykaz oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia.

Zgodnie z art. 11 ust. 7 Pzp, w brzmieniu aktualnym w dniu wszczęcia postępowania, zamawiający przygotowuje ogłoszenia według wzorów standardowych formularzy, określonych w akcie wykonawczym Komisji Europejskiej, ustanawiającym standardowe formularze do publikacji ogłoszeń w ramach procedur udzielania zamówień wydanym na podstawie art. 51 ust. 1, art. 75 ust. 3 i art. 79 ust. 3 dyrektywy 2014/24/UE, art. 71 ust. 1, art. 92 ust. 3 i art. 96 ust. 2 dyrektywy 2014/25/UE oraz art. 3a dyrektywy 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniającej dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skuteczności procedur odwoławczych w dziedzinie udzielania zamówień publicznych (Dz. Urz. UE L 335 z 20.12.2007, str. 31), jeżeli wartość zamówienia jest równa kwotom określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp lub przekracza je.