Klauzule niedozwolone w umowie

Temat numeru

Katalog niedozwolonych klauzul umownych (tzw. abuzywnych) został wprowadzony wprost w przepisach dotyczących zamówień publicznych w celu ograniczenia praktyk zamawiających, polegających na kształtowaniu postanowień umów w sposób zabezpieczający wyłącznie ich interesy, bez należytego ich wyważenia z interesami wykonawców.

Wświetle art. 433 ustawy z dnia 11 września 2019 r.
– Prawo zamówień publicznych za niedozwolone należy uznać co do zasady takie postanowienia, które kształtują obowiązki wykonawcy w sposób rażąco nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz ryzyka związanego z jego realizacją. Katalog klauzul abuzywnych ma w przepisach ustawy Pzp, biorąc pod uwagę wyliczenie, charakter zamknięty. Niemniej jednak w zakresie każdej z klauzul można mieć do czynienia z wieloma różnymi sytuacjami zaistniałymi w praktyce.

POLECAMY

Ważne

Z jednej strony zakaz konstruowania niedozwolonych postanowień umownych dotyczy zamawiającego, który przygotowuje projekt umowy stanowiący integralną część SWZ, z drugiej strony wykonawcy mają prawo do zaskarżenia projektowanych postanowień umownych niezgodnych z przepisami prawa na podstawie art. 513 pkt 1 ustawy Pzp, co służy zabezpieczeniu przestrzegania reguł zawartych w art. 433 ustawy Pzp.


Mówiąc o klauzulach niedozwolonych, należy zauważyć, że na mocy art. 469 pkt 8 ustawy Pzp Prezes Urzędu Zamówień Publicznych przygotowuje (na podstawie orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej oraz sądu zamówień publicznych) i podaje do publicznej wiadomości przykładowe postanowienia umowne, które mogą być niezgodne z art. 433 ustawy Pzp. Z uwagi na brak podania takich przykładów celem niniejszego tekstu jest w pewnym stopniu przybliżenie zamawiającym i wykonawcom praktyk w tym obszarze w świetle orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej.
O tym, że problemy z właściwym kształtowaniem postanowień umownych nie są rzadkie, świadczy m.in. Informacja o działalności KIO w 2021 r. (https://bit.ly/3d2BXQC). Zagadnieniem prawnym, jakie powstało na gruncie przepisów Pzp, które przedstawiono jako problem orzeczniczy, jest treść sentencji KIO w zakresie niezgodności projektowanego postanowienia umowy z wymaganiami przepisów Prawa zamówień publicznych. Zakres rozstrzygnięcia Izby w odniesieniu do projektowanych postanowień umownych regulują bowiem dwa przepisy: 

  1. art. 554 ust. 3 pkt 1 lit. c ustawy Pzp, który stanowi, że w wypadku uwzględnienia odwołania Izba może nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie, j...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Monitor Zamówień Publicznych"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy