Kryteria oceny ofert
Czy doświadczenie wykonawcy może być kryterium oceny ofert w postępowaniu prowadzonym w celu zawarcia umów ramowych?
POLECAMY
Zgodnie z art. 91 ust. 1 Pzp zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Przykładowe kryteria oceny ofert ustawodawca podaje w art. 91 ust. 2 Pzp, podkreślając, że muszą one odnosić się do przedmiotu zamówienia.
W art. 91 ust. 2c Pzp ustawodawca wskazuje również, że kryteria oceny ofert są związane z przedmiotem zamówienia, jeżeli dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, we wszystkich aspektach oraz w odniesieniu do poszczególnych etapów ich cyklu życia, w tym procesu produkcji, dostarczania lub wprowadzania na rynek, nawet jeżeli nie są istotną cechą przedmiotu zamówienia.
W art. 91 ust. 3 Pzp ustawodawca postanowił, że kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej. W przypadku tego artykułu mamy zatem do czynienia z ograniczeniem swobody zamawiającego co do możliwości dowolnego określania kryteriów oceny ofert.
Z art. 91 ust. 3 Pzp wynika zatem zakaz stosowania przy ocenie ofert kryteriów o charakterze podmiotowym. Oznacza to, że właściwości wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego nie mogą być brane pod uwagę przy ocenie oferty najkorzystniejszej.
Zawarte w art. 91 ust. 3 Pzp wyliczenie niedopuszczalnych kryteriów ocen dotyczących właściwości wykonawcy ma charakter przykładowy. Oznacza to, że poza wiarygodnością ekonomiczną, techniczną lub finansową wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia, przy wyborze najkorzystniejszej oferty nie mogą być brane pod uwagę także inne kryteria odnoszące się do właściwości wykonawcy. Niedopuszczalne w świetle art. 91 ust. 3 oraz 2c Pzp jest stosowanie przy wyborze najkorzystniejszej oferty takich kryteriów jak doświadczenie wykonawcy. Doświadczenie wykonawcy ma charakter podmiotowy i nie dotyczy jakichkolwiek aspektów lub etapów cyklu życia robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach danego zamówienia.
Na podstawie art. 91 ust. 2 pkt 5 Pzp kryteriami oceny ofert mogą być natomiast kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jednakże tylko wtedy, gdy mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia.
Ustawodawca nie wyłączył zakazu, o którym mowa w art. 91 ust. 3 Pzp, w odniesieniu do postępowań prowadzonych w celu zawarcia umów ramowych. Przeciwne rozumowanie prowadziłoby do stosowania przepisów art. 99–101b Pzp w celu uniknięcia stosowania art. 91 ust. 3 Pzp.
Wypowiedzenie umowy
Czy zamawiający we wzorze umowy może postanowić, że przysługuje mu prawo do wypowiedzenia umowy przy zachowaniu okresu wypowiedzenia?
Postanowienie umowne, że zamawiającemu przysługuje prawo do wcześniejszego wypowiedzenia umowy przy zachowaniu np. miesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego jest niedopuszczalne na gruncie Pzp.
Podejmując decyzję o ubieganiu się o udzielenie zamówienia, wykonawca musi mieć pewność, że wykonawszy zamówienie zgodnie z zawartą umową, otrzyma wynagrodzenie. W wyroku z dnia 13 września 2005 r., sygn. akt:
Doświadczenie wykonawcy ma charakter podmiotowy i nie dotyczy jakichkolwiek aspektów lub etapów cyklu życia robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach danego zamówienia.
V Ca 1110/04, Sąd Okręgowy w Warszawie zwrócił uwagę, że: (…) wykonawcy, przystępując do postępowania przetargowego, dokonują analizy kosztów, która wpływa następnie na wysokość ceny, a ta z kolei jest jednym z podstawowych kryteriów oceny ofert. W zależności od wielkości zamówienia dostawca może wprowadzić określone rabaty. Musi mieć zatem pewność, że zrealizuje w przyszłości (...) zamówienie w pewnym minimalnym zakresie. Dlatego sąd uznał, że zapisy projektu umowy winny być zmodyfikowane w taki sposób, aby dostawca, stosując zasadę pewności obrotu i możliwości zaplanowania sprzedaży na określonym poziomie, miał pewność, że zawarta umowa pozwoli mu sprzedać co najmniej określoną część zamówionej ilości towaru.
W przypadku realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego uprawnienie zamawiającego do odstąpienia od umowy zawiera art. 145 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. W takim przypadku wykonawca może żądać wyłącznie wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania części umowy.
Oferty dodatkowe
W jakich okolicznościach zamawiający ma prawo wezwać wykonawców do złożenia ofert dodatkowych?
Zgodnie z art. 91 ust. 4 Pzp, jeżeli nie można wybrać najkorzystniejszej oferty z uwagi na to, że dwie lub więcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów oceny, zamawiający wybiera spośród nich tę z najniższą ceną lub najniższym kosztem, a jeżeli zostały złożone oferty o takiej samej cenie lub koszcie, zamawiający wzywa tych wykonawców do złożenia w określonym przez niego terminie ofert dodatkowych.
Przepis art. 91 ust. 4 Pzp odnosi się do sytuacji, gdy po dokonaniu badania ofert, w toku oceny, zamawiający ustalił, że nie można wybrać najkorzystniejszej z nich. Wskazuje na to użyte w art. 91 ust. 4 Pzp sformułowanie: jeżeli nie można wybrać najkorzystniejszej oferty z uwagi na to, że dwie lub więcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów oceny ofert.
W toku badania ofert zamawiający ustala m.in. cenę, która będzie stanowić podstawę oceny ofert. Cena zaoferowana w złożonej ofercie i odczytana podczas otwarcia ofert nie zawsze będzie tożsama z ceną ustaloną w toku badania ofert. Zamawiający nie może bowiem dokonać oceny, nie dokonując chociażby poprawienia w ofercie oczywistych omyłek rachunkowych, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty (czynność poprawienia w ofercie omyłek, o których mowa w art. 87 ust. 2 Pzp, jest dokonywana w toku badania, a nie oceny ofert).
Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, są składane w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp dopiero przez wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona.
W przypadku innych omyłek – polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty – dopuszcza się możliwość poprawienia samej ceny ofertowej lub określenia przedmiotu świadczenia, jednakże pod warunkiem ograniczenia zakresowego, ilościowego czy jakościowego tego typu zmian.
Celem badania ofert jest ustalenie, czy oferta nie podlega odrzuceniu. Wyjątek stanowi badanie spełniania przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego.
Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, są składane w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp dopiero przez wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona.
Dokonanie oceny ofert na podstawie tylko cen zaoferowanych w złożonych ofertach i odczytanych podczas otwarcia ofert, z pominięciem poprawienia w ofercie oczywistych omyłek rachunkowych, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty, stanowiłoby naruszenie art. 87 ust. 2 Pzp. Oznacza to, że ustalenie, czy dwie lub więcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów oceny ofert, musi być poprzedzone badaniem ofert i ustaleniem ceny stanowiącej podstawę oceny ofert.
Zgodnie z art. 91 ust. 6 Pzp wykonawcy, składając oferty dodatkowe, nie mogą zaoferować cen lub kosztów wyższych niż zaoferowane w złożonych ofertach.
