Na pytania Czytelników odpowiada Józef E. Nowicki

Forum zamawiających i wykonawców

Czy zamawiający może stosować przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych fakultatywnie i przeprowadzić postępowanie o zamówienie w trybie przetargu nieograniczonego, jeżeli wartość zamówienia wynosi 27 000 euro?

Prawo nie zabrania

Czy zamawiający może stosować przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych fakultatywnie i przeprowadzić postępowanie o zamówienie w trybie przetargu nieograniczonego, jeżeli wartość zamówienia wynosi 27 000 euro?

POLECAMY

Zgodnie z art. 4 pkt 8 Pzp przepisów ustawy nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro. Przy udzielaniu takich zamówień nie mają zastosowania przepisy Pzp, w tym dotyczące wnoszenia środków ochrony prawnej. Wyjątkiem są przepisy dotyczące ustalania wartości zamówienia.

W celu podjęcia decyzji, czy do określonego zamówienia należy stosować przepisy Pzp, zamawiający ustala wartość tego zamówienia na podstawie art. 32–35 Pzp. To, że zamawiający przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia, stosując przepisy Pzp, nie ma żadnego znaczenia prawnego (zob. postanowienia z dnia 30 stycznia 2013 r., sygn. akt: KIO 94/13, oraz z dnia 17 marca 2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 260/09).

Jeżeli wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro, a zamawiający przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, w którym wykonawca wniósłby odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2 Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza odrzuca odwołanie na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 8 Pzp (Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy).

Krajowa Izba Odwoławcza nie jest uprawniona do rozpoznawania odwołań wniesionych na czynności lub zaniechania podmiotów niebędących zamawiającymi w rozumieniu przepisów Pzp ani do rozpoznawania odwołań wniesionych na czynności lub zaniechania zamawiających niemających oparcia w przepisach Pzp (zob. postanowienie z dnia 4 maja 2011 r., sygn. akt: KIO 833/11).

W wyroku dnia 11 lutego 2016 r., sygn. akt: KIO/KD 14/16, Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że: (…) jeżeli wartość zamówienia jest niższa niż 30 000 euro, zamawiający nie stosuje wprost przepisów ustawy Pzp, jednak musi pamiętać o zasadach obowiązujących w zamówieniach, tj. o zagwarantowaniu wykonawcom niedyskryminacyjnego dostępu do zamówień publicznych, ograniczeniu ryzyka nieefektywnego wydatkowania środków publicznych oraz zapewnieniu przejrzystości postępowania i wyboru wykonawcy.

Kary umowne

Czy zamawiający może zamieścić w umowie postanowienia obciążające w większym stopniu karami umownymi wykonawcę niż zamawiającego?

Zgodnie z art. 353¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Wykonanie zasady swobody umów nie zawsze musi przejawiać się równością stron umowy w sprawie zamówienia publicznego. Co do zasady, strony umowy decydują, na jakich warunkach, z kim i czy w ogóle zechcą zawrzeć umowę.

Zamieszczenia we wzorze umowy postanowień o karach umownych obciążających w większym stopniu wykonawcę niż zamawiającego nie można uznać za postanowienia wymierzone przeciwko zasadom współżycia społecznego lub pozostające w sprzeczności z właściwością ustawy. Okoliczności związane z ryzykiem kontraktowym wykonawca powinien wziąć pod uwagę przy sporządzaniu oferty, gdyż na ich podstawie dokonuje on obliczenia ceny.

Kary umowne stanowią zabezpieczenie zamawiającego przed działaniami lub zaniechaniem wykonawcy polegającymi na niewykonaniu bądź nienależytym wykonaniu przedmiotu zamówienia publicznego. Przepisy Pzp modyfikują natomiast zasadę równości stron stosunku zobowiązaniowego i stanowią specyficzne ograniczenie zasady swobody umów. Zamawiający działa w interesie publicznym i ryzyko niewykonania bądź nienależytego wykonania zamówienia publicznego prowadzi do niezaspokojenia uzasadnionych potrzeb szerszej zbiorowości. Ryzyko zamawiającego przewyższa zatem normalne ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w sytuacji gdy umowę zawierają przedsiębiorcy. Kara umowna nie może jednak być rażąco wygórowana.

Przypisy