Etykieta w opisie przedmiotu zamówienia

W nowym brzmieniu

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 29 ust. 3 Pzp przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. Oznacza to rozszerzenie katalogu opisu, jakim nie należy się posługiwać.

Jednocześnie po art. 30 dodano art. 30a. Jak stanowi jego ust. 1, w przypadku zamówień o szczególnych cechach zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia w kryteriach oceny ofert lub w warunkach realizacji zamówienia określone oznakowanie, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1. wymagania dotyczące oznakowania odnoszą się wyłącznie do kryteriów, które są związane z przedmiotem zamówienia i są odpowiednie dla określenia cech robót budowlanych, dostaw lub usług będących przedmiotem tego zamówienia;
2. wymagania dotyczące oznakowania są zgodne z obiektywnie możliwymi do sprawdzenia i niedyskryminującymi kryteriami;
3. warunki przyznawania oznakowania są przyjmowane w drodze otwartej i przejrzystej procedury, w której mogą uczestniczyć wszystkie zainteresowane podmioty, w tym podmioty należące do administracji publicznej, konsumenci, partnerzy społeczni, producenci, dystrybutorzy oraz organizacje pozarządowe;
4. oznakowania są dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron;
5. wymagania dotyczące oznakowania są określane przez podmiot trzeci, na który wykonawca ubiegający się o oznakowanie nie może wywierać decydującego wpływu.

W przypadku gdy zamawiający nie wymaga, aby roboty budowlane, dostawy lub usługi spełniały wszystkie wymagania dotyczące oznakowania, wskazuje poszczególne wymagania dotyczące oznakowania. Ponadto jeżeli wymagane jest przedstawienie określonego oznakowania, zamawiający akceptuje wszystkie oznakowania potwierdzające, że dane roboty budowlane, dostawy lub usługi spełniają równoważne wymagania. Natomiast w przypadku gdy wykonawca z przyczyn od niego niezależnych nie może uzyskać określonego przez zamawiającego oznakowania lub oznakowania potwierdzającego, że dane roboty budowlane, dostawy lub usługi spełniają równoważne wymagania, zamawiający w terminie przez siebie wyznaczonym akceptuje inne odpowiednie środki dowodowe, w szczególności dokumentację techniczną producenta, o ile dany wykonawca udowodni, że roboty budowlane, dostawy lub usługi, które mają zostać przez niego wykonane, spełniają wymagania określonego oznakowania lub określone wymagania wskazane przez zamawiającego.

Ekoetykiety

Etykiety w zamówieniach publicznych można podzielić na mające charakter:

• ekologiczny,
• społeczny.

W przypadku aspektów środowiskowych (ekologicznych) mówi się o zielonych zamówieniach publicznych, które są stosunkowo szeroko opisane w literaturze przedmiotu, w tym w publikacjach Urzędu Zamówień Publicznych. W przypadku zielonych zamówień publicznych opis przedmiotu zamówienia może się też odnosić do odpowiednich specyfikacji określonych w tzw. ekoetykietach. Są to specjalne znaki jakościowe służące wyróżnieniu produktów spełniających kryteria ekologiczne w stopniu wyższym niż produkty konwencjonalne. Jako przykład można wymienić znaki: Energy Star, Ekoprojekt, „Margerytka” czy też polski znak ekologiczny EKO.

W przypadku zielonych zamówień publicznych opis przedmiotu zamówienia może się też odnosić do odpowiednich specyfikacji określonych w tzw. eko-etykietach. Są to specjalne znaki jakościowe służące wyróżnieniu produktów spełniających kryteria ekologiczne w stopniu wyższym niż produkty konwencjonalne.

Zamówienia społecznie odpowiedzialne

Przez społecznie odpowiedzialne rozumiemy takie zamówienia, w ramach których brane jest pod uwagę co najmniej jedno z następujących kryteriów społecznych:

• możliwości zatrudnienia,
• godnej pracy,
• zgodności z prawami społecznymi i prawem pracy,
• integracji społecznej (w szczególności osób niepełnosprawnych i wykluczonych),
• równości szans,
• dostępności,
• projektowania dla wszystkich,
• uwzględniania kryteriów zrównoważonego rozwoju (w tym kwestii etycznego handlu),
• szerszego dobrowolnego przestrzegania zasad społecznej odpowiedzialności biznesu.

Etykiety mogą stanowić bardzo ważny element wdrażania społecznych zamówień publicznych. Można wymienić następujące etykiety społeczne:

• Fairtrade – sprawiedliwy handel z globalnym Południem,
• Fair for Life – sprawiedliwy handel w krajach globalnej Północy i Południa,
• Forest Stewardship Council (FSC) – zrównoważona gospodarka leśna,
• GOTS – etyczne i ekologiczne tekstylia oraz odzież,
• SA8000 – wyższe standardy pracy,
• Naturland Fair – ekologiczna żywność i sprawiedliwy handel,
• Fair Stone – lepsze warunki pracy w kamieniołomach i fabrykach materiałów budowlanych.

Praktycznym przykładem zastosowania etykiety GOTS (Global Organic Textile Standard) może być dostawa odzieży roboczej, ochronnej, szpitalnej czy też medycznej. Aby produkt mógł być opatrzony etykietą GOTS, musi składać się w co najmniej  w 90% z naturalnych włókien, przy czym maksymalnie 10% z nich może być włóknami syntetycznymi. Jednocześnie co najmniej 70% włókien roślinnych lub zwierzęcych musi pochodzić z upraw kontrolowanych biologicznie. W przypadku barwienia i nanoszenia nadruków na takie tkaniny stosuje się wyłącznie substancje nieszkodliwe dla zdrowia i ekologiczne.