Odwołanie od postanowień umowy

Z poprzednich przepisów nie wynikał wprawdzie jednoznaczny brak możliwości kwestionowania postanowień umowy w ramach środków ochrony prawnej, jednak wykonawcy mieli utrudnioną możliwość korzystania z procedur odwoławczych w tym zakresie. Stąd wynikała konieczność podkreślenia możliwości składania odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej w zakresie projektowanych postanowień umowy, czyli zapewnienie zrównoważenia pozycji stron umowy. 

Gdy wykonawca kwestionuje projekt umowy

Umowa w sprawie zamówienia publicznego jest wprawdzie specyficznym rodzajem umowy, która ma charakter cywilnoprawny, jednak jej treść i procedura zawarcia ograniczona jest względem obrotu prywatnego przepisami ustawy – Prawo zamówień publicznych. 

W postępowaniach konkurencyjnych (szczególnie w trybach jednostopniowych – obecnie w przetargu nieograniczonym i trybie podstawowym w wariancie pierwszym, choć również w wariancie drugim) zamawiający narzuca wykonawcom wzór umowy w ramach specyfikacji warunków zamówienia. Wykonawcy mają możliwość wnioskowania o zmianę postanowień umowy (w praktyce czynią to, składając wnioski o wyjaśnienie treści specyfikacji warunków zamówienia), jednak jedynym środkiem skutecznego zakwestionowania postanowień umowy jest skorzystanie z procedury odwoławczej.

W trybach obejmujących negocjacje wykonawcy mają nieporównywalnie lepszą sytuację niż w trybach jednostopniowych w zakresie kwestionowania postanowień umowy. Mogą bowiem w toku negocjacji przywoływać argumentację wskazującą na konieczność zmiany treści umowy, a co może ważniejsze – szerzej uzasadniać celowość dokonania takich zmian. 

Niestety, wykorzystanie trybów negocjacyjnych na polskim rynku zamówień publicznych nadal jest zbyt małe, a zdecydowana większość postępowań prowadzona jest w trybach, w których wzór umowy jest narzucany przez zamawiającego.

Zamawiający niejednokrotnie wykorzystywali (i wielu z nich czyni to nadal) swoją pozycję strony niejako silniejszej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, narzucając jednostronnie nierynkowe lub niekorzystne dla wykonawców postanowienia umowne. Dobrym przykładem są tutaj klauzule dotyczące kar umownych. Cytowana już koncepcja nowego Prawa zamówień publicznych za...