Udostępnienie wykonawcy zasobów przez inny podmiot – podstawowe zagadnienia

Wcelu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji wykonawca może powołać się nie tylko na własne zdolności, lecz również na zdolności jednego lub większej liczby innych podmiotów. W systemie zamówień publicznych instytucja powoływania się na zasoby podmiotów trzecich jest integralnie związana z kwalifikacją podmiotową wykonawcy w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych. 

Zgodnie z art. 57 ustawy Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy: 

1. nie podlegają wykluczeniu, 
2. spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone przez zamawiającego. 
    

W odniesieniu do warunków udziału w postępowaniu ustawodawca zastrzegł, że zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, szczególnie wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności (art. 112 ust. 1 ustawy Pzp).
Nawet jeżeli zamawiający określi warunki udziału w postępowaniu w sposób zgodny z przepisami Prawa zamówień publicznych, nie zawsze zainteresowani konkretnym zamówieniem wykonawcy będą w stanie potwierdzić spełnienie warunków udziału w danym postępowaniu. Z tego względu w systemie zamówień publicznych wykonawcom, którzy samodzielnie nie spełniają warunków udziału w postępowaniu, prawodawca umożliwił także:

1. ubieganie się o zamówienie wspólnie z innymi wykonawcami (w ramach tzw. konsorcjum – art. 58 ust. 1 ustawy Pzp), 
2. ubieganie się o zamówienie przez poleganie na zdolnościach technicznych, zawodowych, sytuacji finansowej lub ekonomicznej podmiotów udostępniających zasoby, w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu. 
    

Udostępnianie zasobów przez podmiot trzeci

W systemie zamówień publicznych udostępnienie zasobów stanowi model współpracy między wykonawcą a innym podmiotem lub innymi podmiotami, co do zasady o charakterze zobowiązaniowym. Ten rodzaj współpracy znacznie różni się od formuły wspólnego ubiegania się o zamówienie przez dwóch lub więcej wykonawców (tzw. konsorcjum). W odróżnieniu od sytuacji prawnej poszczególnych tzw. konsorcjantów, podmiot trzeci nie uzyskuje statusu wykonawcy. W związku z tym nie składa zamawiającemu oferty, wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu1 ani nie wnosi wadium. 

Ponadto podmiot trzeci samodzielnie nie składa zamawiającemu podmiotowych środków dowodowych, pełnomocnictw, oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ustawy Pzp, ani przedmiotowych środków dowodowych, z tym, że z mocy przepisów Prawa zamówień publicznych i aktów wykonawczych do tej ustawy2 podmiot trzeci sporządza (podpisuje) lub opatruje właściwym podpisem bądź poświadcza za zgodność z oryginałem te dokumenty, które dotyczą podmiotu trzeciego, które następnie wykonawca składa zamawiającemu. 

Obowiązek, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, dotyczy także zobowiązania podmiotu trzeciego udostępniającego zasoby do oddania o dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji danego zamówienia lub innego podmiotowego środka dowodowego potwierdzającego, że wykonawca, realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów trzecich, które to zasoby wykonawca oferuje zamawiającemu w toku prowadzonego postępowania. 

Odpowiedzialność podmiotu trzeciego

Podmiot udostępniający zasoby, nie będąc wykonawcą w rozumieniu przepisów Prawa zamówień publicznych, poza wybranymi przypadkami nie ponosi odpowiedzialności cywilnoprawnej z tytułu uchybień stwierdzonych w toku postępowania w jego oświadczeniach i dokumentach3. Nie będąc stroną umowy w sprawie zamówienia publicznego, podmiot udostępniający nie odpowiada także za należyte wykonanie zamówienia, z zastrzeżeniem wynikającym z art. 120 ustawy Pzp, zgodnie z którym podmiot, który zobowiązał się do udostępnienia zasobów, odpowiada solidarnie z wykonawcą, który polega na sytuacji finansowej lub ekonomicznej podmiotu trzeciego, za szkodę poniesioną przez zamawiającego powstałą wskutek nieudostępnienia tych zasobów, chyba że za nieudostępnien...