Zmowa przetargowa jako podstawa wykluczenia (2)

Zastosowanie domniemań faktycznych w celu wykazania istnienia niedozwolonego porozumienia

Domniemanie faktyczne jest środkiem dowodowym stosowanym w sytuacji, gdy brak jest bezpośrednich dowodów bądź ich znalezienie jest znacznie utrudnione. Przyjęcie domniemań faktycznych będzie możliwe, jeżeli wiele okoliczności, które można nazwać również dowodami poszlakowymi, składać się będzie na taki obraz sprawy, w którym logiczne będzie wyciągnięcie wniosku, że doszło do zawarcia niedozwolonego porozumienia. 

W omawianej sprawie istniało co najmniej kilka okoliczności mogących świadczyć o zawarciu zmowy przetargowej, mianowicie powiązania rodzinne oraz poleganie wzajemnie na własnych zasobach i podwykonawstwie. Mimo to Krajowa Izba Odwoławcza nie stwierdziła, aby wykonawcy zawarli niedozwolone porozumienie. Nawiązując do tego orzeczenia, ale także pozostałych orzeczeń omówionych w poprzedniej części, należy zauważyć, że istotne było, żeby przy wykazywaniu zmowy przetargowej odnieść się szczegółowo i przedstawić założenia takiej zmowy w aspekcie zakłócenia konkurencji oraz wpływu jej zawarcia na wynik postępowania. 

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 19 stycznia 2022 r. (sygn. akt: KIO 3745/21):

Dla wykazania istnienia niedozwolonego porozumienia antykonkurencyjnego możliwe jest zastosowanie domniemań faktycznych, ponieważ porozumienia tego rodzaju (dokonane w jakiejkolwiek formie) nie tylko nie przybierają postaci pisemnych umów, lecz nawet są otaczane przez samych biorących w nich udział przedsiębiorców pełną dyskrecją. 

Za dopuszczalne uznaje się wykazanie istnienia zmowy przetargowej za pomocą dowodów pośrednich. Brak bowiem dopuszczalności dowodów pośrednich w praktyce ograniczałby stosowanie zakazu praktyk ograniczających konkurencję. Istnienie więc zmowy przetargowej musi być wywnioskowane ze zbiegu wielu okoliczności i wskazówek, które w przypadku braku innego, spójnego wyjaśnienia – rozpatrywane łącznie, mogą stanowić dowód naruszenia reguł konkurencji.