Objęcie od dnia 1 stycznia 2021 r. obowiązkiem sporządzania i przekazywania ofert elektronicznych także postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne, choć co do zasady słuszne, w praktyce pokazało, że związane z elektronizacją problemy i wątpliwości pojawiają się nadal. Kilka kluczowych z nich przedstawiam w niniejszym artykule.
Autor: Andrzela Gawrońska-Baran
Dr; radca prawny, były wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych, autorka licznych prac na temat zamówień publicznych.
Przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) stwarzają wykonawcy uprawnienie zwrócenia się do zamawiającego o wyjaśnienie treści specyfikacji warunków zamówienia (SWZ) i oczekiwania na uzyskanie odpowiednich wyjaśnień. W konsekwencji niejednokrotnie prowadzą do zmiany treści SWZ. Uprawnienia te nie są jednak zupełnie dowolne, ponieważ niezbędne jest dopełnienie wymogów określonych ustawowo.
W postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego o wartości równej progom unijnym lub większej kluczowe znaczenie dla oceny podmiotowej wykonawców ubiegających się o zamówienie ma oświadczenie składane na formularzu jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (JEDZ).
Przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.), z jednej strony, podobnie jak w ubiegłym roku, dopuszczają możliwość wspólnego ubiegania się przez wykonawców o udzielenie zamówienia publicznego (konsorcjum), z drugiej natomiast wprowadzają kilka całkiem nowych lub znacząco zmodyfikowanych rozwiązań, wymagających nowego podejścia zarówno zamawiających, jak i wykonawców.
Przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. (Dz. U., poz. 2019 ze zm.) nałożyły na zamawiającego wiele nowych obowiązków o charakterze sprawozdawczym. Jednym z nich jest obowiązek przekazania Prezesowi UZP, w ściśle określonym ustawowo terminie, informacji o złożonych wnioskach o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofertach (art. 81 ust. 1 n. Pzp).
Przepisy nowej ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) dopuszczają ubieganie się o zamówienie publiczne przez wykonawców, którzy nie podlegają wykluczeniu oraz spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile warunki zostały określone przez zamawiającego.
Przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 oraz z 2020 r. poz. 288, 1492 i 1517) nie zawierają definicji legalnej rażąco niskiej ceny czy też procentowego poziomu, na podstawie którego można byłoby automatycznie stwierdzić, że mamy do czynienia z zaoferowaniem przez wykonawcę rażąco niskiej ceny lub kosztu.1
Przewidziane w nowej ustawie – Prawo zamówień publicznych podmiotowe środki dowodowe służą potwierdzeniu braku podstaw wykluczenia, spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji. Z jednej więc strony dotyczą znanych już obecnie – ale pod inną terminologią – oświadczeń lub dokumentów składanych przez wykonawców na potwierdzenie przywołanych okoliczności, z drugiej zauważalne są niemałe różnice rozwiązań w tym zakresie w stosunku do dotychczasowych regulacji.
Za jeden z największych problemów, a może lepiej użyć określenia – wyzwań, zarówno dla zamawiających, jak i dla wykonawców w 2019 r., trzeba uznać pełną elektronizację postępowań o zamówienie publiczne o wartości równej progom unijnym lub większej.
Nowe Prawo zamówień publicznych, co do zasady, oceniam pozytywnie, jeżeli chodzi o treść merytoryczną. Jeśli chodzi o odbiorców tej ustawy, to trudności w stosowaniu, przynajmniej w pierwszym okresie, może stwarzać jej obszerność, zmiana systematyki i numeracji przepisów.
Coraz częściej o zamówienie publiczne ubiegają się wykonawcy zagraniczni, którzy są sprawdzani przez zamawiającego pod kątem zaistnienia podstaw wykluczenia, zwłaszcza z powodu karalności za przestępstwa określone
w ustawie – Prawo zamówień publicznych.
Projekt nowej ustawy – Prawo zamówień publicznych nie przewiduje zmian w podstawowych zasadach składania ofert. Wykonawca będzie mógł złożyć tylko jedną ofertę z wyjątkiem przypadków określonych w Pzp, które dotyczą w szczególności składania ofert wariantowych czy dodatkowych.